بازسازی جنگل تخریب شده با استفاده از گونه‌های بومی و غیربومی: بررسی حاصلخیزی خاک و کیفیت توده (مطالعه موردی: چمستان- استان مازندران)

این پژوهش به بررسی اثرات پنج توده­ جنگل‌کاری شده 20ساله با گونه‌های پلت (Acer velutinum Boiss.)، کریپتومریا (Cryptomeria japonica D. Don.)، زربین (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill.) Gord.)، کاج تدا (Pinus taeda L.) و یک توده آمیخته بر حاصل­خیزی خاک می‌پردازد. همچنین، مقایسه کیفیت توده­‌های مذکور با جنگل طبیعی به‌منظور انتخاب گونه مناسب برای کاشت در مناطق پایین‌بند جنگل­‌های هیرکانی از اهداف این پژوهش بود. در هر توده، پنج قطعه‌­نمونه مربعی شکل (400 متر مربعی) به­‌صورت منظم- تصادفی مشخص شدند و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان ثبت شد. همچنین، از سه عمق صفر تا 15، 30-15 و 45-30 سانتی‌متری خاک به‌صورت ترکیبی نمونه‌­برداری شد و مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان‌­دهنده تأثیر معنی‌دار توده‌­های مورد مطالعه بر مشخصه­‌های مورد بررسی بود. توده­ کاج تدا بیشترین (6/4) و توده پلت کمترین (5/5) مقدار اسیدیته، توده­ طبیعی بیشترین (ds/m2 0/18) و توده کریپتومریا کمترین (ds/m2 0/06) مقدار هدایت الکتریکی را داشتند. در توده­ کاج تدا بیشترین مقدار کربن آلی (1/29 درصد) و ازت کل (0/36 درصد) و در توده طبیعی کمترین مقدار کربن آلی (1/03 درصد) و ازت کل (0/08 درصد) مشاهده شد. توده‌ آمیخته بیشترین (g/Kg 1/9) و توده کریپتومریا کمترین (g/Kg 1/8) مقدار فسفر را داشتند. همچنین، توده­ پلت بیشترین (t/ha 292830) و توده طبیعی کمترین (t/ha 223920) مقدار ترسیب کربن را داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که توده­‌های سوزنی‌­برگ از نظر ویژگی­‌های کیفی و عناصر غذایی موفق­‌تر عمل کرده‌اند، در حالی­‌که از نظر ویژگی­‌های کمی و مقدار انباشتگی کربن خاک، توده­‌های پهن‌­برگ موفق‌­تر بودند. در مجموع و با توجه به شرایط منطقه، توده‌­های پهن­‌برگ در مقایسه با توده­‌‌های سوزنی­‌برگ از موفقیت بیشتری برخوردار بودند.